Isplata plate putem pošte ili ipak neko drugo rješenje moraće biti doneseno u Republici Srpskoj za one koji su na američkoj crnoj listi i čiji računi su u domaćim bankama već ugašeni ili će uskoro biti, a stručnjaci navode, da se ovakvim potezom krše osnovna ljudska prava te da bi u sve trebalo uključiti i Evropski sud za ljudska prava u Strazburu.
Ekonomista Aleksandar Ljuboja navodi da se postavlja otvoreno pitanje kako bi reagovao Evropski sud za ljudska prava kada bi oni kojima su ugašeni računi tužili banke koje su to uradile po nagovoru ne institucija već nekih centara moći.
– Ovo jeste kršenje ljudskih prava, odnosno najosnovnijeg prava na rad. Kako to riješiti ne znam, ali trenutno stanje o ovom pitanju može se uporediti sa knjigom “Proces” Franca Kafke – kazao je “Glasu” Ljuboja.
Kada su u pitanju firme koje su na crnoj listi naglašava da to dovodi čitavu ekonomiju u uzročno-posljedični odnos.
– One firme koje su normalno radile do sada i imaju obaveze prema državi, radnicima i dobavljačima neće moći da to izmire i dovešće i ta preduzeća sa kojima su radila u nezgodan položaj. Dakle, na pomolu je usporavanje privrednog ciklusa – naveo je Ljuboja.
Postavlja se pitanje, navodi on, otkud nekom pravo i ko je taj neko da zabrani finansijskoj instituciji da obavlja svoju ulogu.
– Čudno je ponašanje banaka koje nisu svjesne da kad-tad, odnosno kada se sve te stvari završe, a moraju se jednog dana završiti, one će morati da odgovore na mnoga pitanja. Dakle, one bi mogle završiti na sudu, a kako će se dalje pravdati onome kome su nanijele štetu to treba tek da vidimo – poručio je Ljuboja i dodao da su sve međunarodne pa i moralne norme narušene i nestale zbog gašenja računa u bankama ljudima i kompanijama iz Srpske.
Sa druge strane, dekan Ekonomskog fakulteta u Istočnom Sarajevu Marko Đogo rekao je da jedino rješenje vidi u isplati plata putem “Pošta Srpske” jer to javno preduzeće nije privatizovano i vlasništvo je Republike Srpske.
– Banke sve to rade zbog straha od odmazde, takozvanih sekundarnih sankcija. Situacija je takva da ako oni ne sankcionišu nekoga ko je stavljen na crnu listu onda i sami mogu snositi sankcije. Sve je mnogo komplikovanije nego što izgleda na prvi momenat – kazao je “Glasu Srpske” Đogo i dodao da bi banke ako bi bile isključene iz SWIFT-a imale veoma ozbiljan problem htjeli mi to priznati ili ne, te da bi time bilo, prije svega, udareno na profitabilnost tih finansijskih institucija.
SDS, “Integral inženjering”…
Jedini račun SDS ugašen je u petak zbog sankcija Amerike, čime je finansiranje te partije dovedeno u pitanje. Na crnoj listi su i kompanija “Integral inženjering”, najviši zvaničnici Republike Srpske, dva radnika “Elektrokrajine”, načelnik opštine Sokolac Milovan Bjelica te niz drugih javnih ličnosti iz Srpske.
