Bivši britanski premijer Toni Bler uključen je u razgovor o vođenju prelazne vlasti u Pojasu Gaze ako bude postignut dogovor o prekidu vatre, saznaje BBC.
Bler, koji je uveo Veliku Britaniju u rat u Iraku 2003. godine, razgovarao je sa svim stranama o planiranju okončanja rata i o poslijeratnoj budućnosti palestinske teritorije. U srži najnovijeg prijedloga, o kojem su ove nedjelje u UN razgovarali američki predsjednik Donald Tramp i arapski lideri jeste ideja da Pojasom Gaze upravlja prelazno tijelo uz podršku UN i zemalja Zaliva, prije nego što bude vraćen pod palestinsku kontrolu.
Prijedlog, za koji se smatra da je dobio podršku u Vašingtonu, jeste da Bler predvodi tu vlast, iako je njegova kancelarija saopštila da on ne bi podržao ništa što bi podrazumijevalo raseljavanje stanovništva Gaze.
Bler je bio na sastanku sa Trampom u Bijeloj kući u avgustu kada su razgovarali o planovima za poslijeratnu Gazu, prenosi BBC.
Te planove je američki izaslanik za Bliski istok Stiv Vitkof opisao kao sveobuhvatne. Ipak, malo toga je otkriveno poslije sastanka.
Izvještaji o razgovorima o Blerovom mogućem učešću u prelaznoj vlasti za Pojas Gaze uslijedili su nakon što je palestinski predsjednik Mahmud Abas 25. septembra rekao da je spreman da sarađuje sa Trampom i drugim svjetskim liderima na sprovođenju mirovnog plana o dvije države.
Abas, koji predvodi Fatah, rekao je i da u upravljanju Gazom ne bi učestvovao Hamas i podržao je zahtjeve za razoružanjem ove palestinske ekstremističke grupe.
Palestinske teritorije su podijeljene na Pojas Gaze, kojim je do sada upravljala ekstremistička grupa Hamas, i na Zapadnu obalu u kojoj formalnu vlast ima Fatah, politički pokret suprostavljen Hamasu koji važi za umjeren.
Ranije ove nedjelje, Ujedinjeno Kraljevstvo je formalno priznalo Državu Palestinu, zajedno sa Kanadom, Australijom i Portugalom, a slijedili su ih Francuskom, Danska i još jedna grupa zemalja.
Slovenija, članica EU, koja je u junu priznala palestinsku državu potom je proglasila izraelskog premijera Benjanina Netanjahua personom non grata.
Izrael i SAD su kritikovali potez zapadnih zemalja o priznanju palestinske države, ocijenjujući ga kao nagrađivanje Hamasa.
U objavi odluke o priznanju palestinske države, britanski premijer Kir Starmer je naglasio da diplomatski potez znači da Hamas ne može da ima budućnost i ulogu u vladi i ulogu u bezbjednosti i da je potpuna suprotnost Hamasovoj viziji mržnje.
Nekoliko godina po napuštanju funkcije 2007. godine, bivši britanski premijer Toni Bler je bio izaslanik kvarteta – SAD, Evropske unije, Rusije i Ujedinjenih nacija – za Bliski istok.
Bio je okrenut ekonomskom razvoju Palestine i stvaranju uslova za rješenje o dvije države.
Kao premijer, donio je odluku da angažuje britanske snage u ratu u Iraku 2003. godine.
Pred američkim Kongresom je potom branio tu odluku, rekavši da je svrgavanje iračkog lidera Sadama Huseina bilo potpuno opravdano.
U istrazi o tom sukobu, njegova odluka je žestoko kritikovana.
Utvrđeno je da je djelovao na osnovu pogrešnih obavještajnih podataka u vezi sa proizvodnjom oružja za masovno uništenje u Iraku.
Prije tri godine, više od 600.000 ljudi potpisalo je peticiju u Ujedinjenom Kraljetstvu da se Toniju Bleru oduzme viteška titula, koju je dobio prvog dana nove godine.
Bivši lider laburista, koji je bio na vlasti od 1997. do 2007. godine, dobio je priznanje na osnovu odluke kraljice Elizabete Druge, koja je preminula prije tri godine.
Ali potpisnici peticije smatrali su da ga njegova uloga u ratu u Iraku čini “lično odgovornim” za mnoge smrti i optužili ga za “ratne zločine”.
Starmer, koji je u to vrijeme bio lider laburista, rekao je tada da je Bler “zaslužio” titulu viteza.
Na ceremoniji početkom 2022., Bler je postao član najstarijeg i najvišeg engleskog viteškog reda – Order of the Garter (Najplemenitiji red podvezice) – riječ je o zvanju Pratioca kraljice.
Ispred imena Tonija Blera i dalje stoji titula ser.
Toni Bler je sa laburistima ubjedljivo pobijedio na izborima 1997. godine, a potom i u još dva naredna ciklusa.
Bio je premijer 10 godina prije nego što je podnio ostavku i predao vlast Gordonu Braunu.
Pod vođstvom Blera, Velika Britanija se pridružila invazijama na Irak i Avganistan pod vođstvom SAD – zvanična istraga o ratu u Iraku 2003. bila je vrlo kritična prema njegovoj vladi i britanskim vojnim oficirima.
Nekadašnji američki predsjednik Džordž V. Buš je 2009. godine uručio Bleru Predsjedničku medalju slobode – najveću američku civilnu počast – za “napore u promovisanju demokratije, ljudskih prava i mira u inostranstvu”.
Buš je svog ratnog saveznika u Iraku tada nazvao “izvanrednim liderom” koji se sa “ogromnom upornošću” nosio sa “istorijskim izazovima”.
U izvještaju o ratu u Iraku iz 2016., koji je potpisao ser Džon Čilkot, otkriveno je da je Blerova vlada odlučila da se pridruži invaziji na Irak koju su predvodile SAD prije nego što su iscrpljene sve miroljubive opcije za razoružanje.
Navedeno je i da su planiranje i pripreme kako će zemlja izgledati i razvijati se poslije smjene iračkog vođe Sadama Huseina bile “potpuno neadekvatne”.
Platforma “WikiLeaks” i jedan od njegovih osnivača Džulijan Asanž postali su poznati širom svijeta poslije objavljivanja snimka američkog helikoptera koji puca i ubija 18 civila u Iraku.
Asanž je promovisao i branio snimak, baš kao i masivno objavljivanje povjerljivih američkih vojnih dokumenata o ratu u Avganistanu i Iraku u julu i oktobru 2010. godine.
Bler je bio britanski premijer kada su NATO saveznici bombardovali tadašnju SR Jugoslaviju (zajednicu Srbije i Crne Gore).
Godinu dana poslije bombardovanja, koje je trajalo od 24. marta do 12. juna 1999., tadašnji režim Slobodana Miloševića organizovao je suđenje liderima NATO-a i zapadnih zemalja u odsustvu, među kojima i Bleru.
Osuđeni su na 20 godina zatvora zbog, kako je bilo navedeno u presudi, “ratnih zločina tokom bormbardovanja”. Presuda nikada nije sprovedena.
Izraelska vojska je pokrenula brutalnu ofanzivu u Pojasu Gaze kao odgovor na napad palestinskih ekstremističkih grupa, predvođenih Hamasom na južni Izrael 7. oktobra 2023. godine, kada je ubijeno oko 1.200 ljudi, a 251 je uzet za taoca.
Od tada je ubijeno više od 65.000 ljudi je ubijeno u izraelskim napadima u Pojasu Gaze, prema podacima Ministarstva zdravlja te teritorije kojim upravlja Hamas.
Istražna komisija UN saopštila je da je Izrael počinio genocid nad Palestincima u Gazi, što Izrael poriče.
Nezavisne novine
