Sve banke u Republici Srpskoj, njih osam, prošle godine su iskazale neto dobit u ukupnom iznosu od 189 miliona KM, pokazuju najnoviji podaci Agencije za bankarstvo RS. Kako se navodi u ovim podacima, ova dobit je ostvarena na višem nivou u odnosu na uporedni period u 2022. godini kada su profitirale 139 miliona KM.
“Depoziti pravnih lica iznose 3,1 milijardu KM, od čega se 1,4 milijarde (45 odsto) odnosi na depozite privatnih društava, koji su veći za 8,5 odsto u odnosu na prošlu godinu. Depoziti stanovništva iznose 4,6 milijardi KM, od čega se 2,6 milijardi (57 odsto) odnosi na štednju fizičkih lica. Depoziti stanovništva bilježe kontinuiran rast u 2023. godini i veći su za 12 odsto u odnosu na prošlu godinu”, piše u podacima Agencije za bankarstvo Srpske.
Dodaje se da bruto bilansna aktiva bankarskog sektora iznosi 7,7 milijardi KM i povećana je za dva odsto u odnosu na kraj 2022. godine.
“Ukupni bruto krediti iznose 6,1 milijardu KM i povećani su za 264 miliona KM ili 4,6 odsto u odnosu na kraj 2022. godine. Krediti pravnih lica iznose tri milijarde KM, od čega se dvije milijarde ili 66 odsto odnosi na kredite privatnim društvima, koji su veći za 10 odsto u odnosu na kraj prošle godine. Krediti fizičkih lica su veći za tri odsto i iznose tri milijarde KM, od čega se 1,9 milijardi ili 63 odsto odnosi na potrošačke kredite”, stoji u ovim podacima.
Ekonomista Slaviša Raković smatra da nema sumnje da su uvećane kamate u najvećoj mjeri doprinijele ovom rezultatu poslovanja banaka.
“Rast kamata je bio značajan, a lavovski dio kredita ugovoren je uz promjenljivu kamatnu stopu. No, u formulu treba dodati da kamate na štedne uloge nisu u istoj mjeri pratile rast, tako da je kamatna marža banaka bila zaista velika. Treći kamatni faktor koji je bio povoljan za banke odnosi se na kamatu za obavezne rezerve i likvidna sredstva iznad obavezne rezerve, koja su u ovim uslovima iz troška prešle u solidan prihod”, ističe Raković za “Nezavisne novine”.
Marko Đogo, dekan Ekonomskog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu, istakao je da je ovolika dobit banaka kombinacija nekoliko faktora.
“Došlo je do rasta kamata na kredite, ali je u isto vrijeme novac izgubio vrijednost, ali ne da objasni čitavu dobit banaka, već samo jedan dio. To znači da se jedan dio može pripisati inflaciji. Sa druge strane, banke su toliko likvidne da, iako su u prosjeku povećavale aktivne kamatne stope, nisu bile pritisnute da povećaju pasivne. Tako da je došlo do rasta neto kamatne marže.
U Federaciji BiH je još veća dobit banaka. Tamo je preko 500 miliona KM u 2023. godini. Ipak, bankarski sistem FBiH je tri puta veći od bankarskog sistema Republike Srpske, tako da je ta dobit banaka u RS i FBiH na približnom nivou”, naglasio je Đogo za “Nezavisne novine”.
