Dan srpskog jedinstva, slobode i nacionalne zastave u Srbiji i Srpskoj danas se obilježava u znak sjećanja na 15. septembar 1918. godine, kada je srpska vojska probila Solunski front, što je dovelo do raspada saveza Centralnih sila i okončanja Prvog svjetskog rata.
Svečanost povodom obilježavanja Dana srpskog jedinstva, slobode i nacionalne zastave kojoj prisustvuju zvaničnici Republike Srpske i Srbije počela je u Gadžinom Hanu.
Gadžin Han, kao centralno mjesto proslave izabran je na inicijativu Ministarstva za rad, zapošljavanje i socijalne zaštite Srbije,a zbog činjenice da je jedna od najprepoznatljivijih figura sa Solunskog fronta Dragutin Matić, poznatiji kao „Oko sokolovo“ upravo iz tog mjesta na jugu Srbije.
Njegovo visokopreosveštenstvo mitropolit niški Arsenije poručio je na centralnom obilježavanju da se svi moraju sjetiti srpskih heroja koji su izabrali da žive kratko da bi srpski narod živio dugo i sačuvao ime i zauvijek se osjenjivao krstom sa tri prsta.
Mitropolit Arsenije napomenuo je da je ovo dan molitve za one koji su dali svoje živote za sadašnje naraštaje, ali i obaveza za Srbe da ostanu vjerni njihovom zavjetu.
– Naučili su nas da se bez žrtve ne stiže do slobode, a da bez vere i zajedništva nema slobode. Ako izgubio pamćenje na njih izgubićemo i sebe – istakao je vladika.
Mitropolit je naglasio da je pogled Dragutina Matića, poznatog kao Oko sokolovo pored čijeg spomenika se održava ceremonija zagledan u prošlost, ali i budućnost svog srpskog roda.
– Pre više od pola veka naša vojska je pokazala da ljubav prema rodu nadilazi sve, oni su na krilima rodoljublja i jevanđeljske ljubavi prešli više od 600 kilometara i pobedonosno ušli u Beograd -, naveo je mitropoliti Arsenije.
Mitropolit je naglasio da se posebno u semu istakao Gvozdeni puk u kome su bili brojni vojnici upravo iz Gadžinog Hana, kao i dvije žene – Milunka Savić i Flora Sens.
– Sa najdubljim pijetetom se sjećamo žrtve čitavog naraštaja. Naučili su nas da se ništa ne dobija badeva. Naša sloboda počiva na njihovim kostima. Izabrali su da žive kratko da bi mi živeli večno – rekao je mitropolit Arsenije u svom obraćanju.
Ministar rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Danijel Egić rekao je da Dan srpskog jedinstva, slobode i nacionalne zastave podsjeća, razvija, nadahnjuje i obavezuje nasljeće na svijest o jedinstvu i značaj slobode, a zaborava nema i ne smije biti, jer su Srbi oduvijek bili na pravoj strani istorije. Podvukao je da je na ovaj datum ispisala istorija, odnosno veličanstvena pobjeda veličanstvenih srpskih junaka na koje se danas oživljava sjećanje.
– Ovo je tačka identitea koju ponosno ujedinjeni slave Republika Srpska i Srbija – rekao je Egić u obraćanju.
Kada su dvije vlade usvojile deklaraciju na kojoj je donesena odluka o proslavi ovog datuma, Egić je podsjetio da je tada rečeno da je cilj ovog praznika da se osnaži jedinstvo srpskog naroda u Srbiji i Srpskoj.
– Dan srpskog jedinstva je praznik koji podsjeća da smo jedan narod i da je naša snaga u zajedništvu. Deklaracijom smo se obavezali na jačanje kulta nacionalne zastave, nju brižno treba da čuvamo i nad njom da bdijemo – “, istakao je Egić.
On je naveo da trobojka šalje jaku simoboliku, da crvena ukazuje na prolivenu krv za zemlju, plava na slobodu i beskraj kome se teži, a da je bijela simbol mira, čistoće i nevinosti.
– To su boje naše istorije, sadašnjosti i barjak naše budućnosti. Pod bojama zastave stvarali smo državu, branili slobodu, čuvali vjeru -“, naglasio je Egić.
Ukazao je na to da i danas srpski narod čuva korijene i da gradeći budućnost u miru, dostajanstvu i uzajamnom poštovanju šalje jasnu poruku da jedinstveno nije samo riječ već zavjet i vječna odbrana.
On je napomenuo da je Niš bio ratna prijestonica tokom Velikog rata i jedan od prvih većih gradova koji su oslobođeni poslije proboja Solunskog fronta.
Podsjetio je da su tada nešto više od polovine sastava srpske vojske činili dobrovoljci i da ovaj dan svjedoči i jednoj od veličanstvenoj pobjedi srpskih junaka.
– Danas oživljamao sjećanje na heroje koji su dali doprinos slobodi, nezavisnosti i jedinstvu – naglasio je Egić.
Svečanosti prisustvuju ministar rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Danijel Egić, izaslanik predsjedika Srbije Miloš Vučević.
Prisutni su predsjednik Skupštine Srbije Ana Brnabić, ministar za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja Srbije Milica Đurđević Stamenkovski, ministar odbrane Bratislav Gašić, ministar finasija Siniša Mali.
Iz Republike Srpske tu su ministar energetike i rudarstva Petar Đokić, ministar trgovine turizma Denis Šulić, ministar lokalne uprave i samouprave Senka Jujić.
Prisutni su gradonačelnik Banjaluke Draško Stanivuković, te predsjedik Slobodne Crne Gore Vladislav Dajković.
Dan srpskog jedinstva, slobode i nacionalne zastave, koje proslavljaju 15. septembra Srbija i Republika Srpska, ima za cilj osnaživanje jedinstva između srpskog naroda u Srbiji i Srpskoj, ali i jačanje kulta nacionalne zastave.
Praznik je simbolično ustanovljen da se proslavlja na dan kada se obilježava proboj Solunskog fronta 1918. godine, što je bilo odlučujuće za savezničku pobjedu u Prvom svjetskom ratu, a praznuje se od 2020. godine.
Ideja o uspostavljanju zajedničkog praznika Srbije i Srpske u javnost je iznijeta nakon sastanka predsjednika Republike Srbije Aleksandra Vučića i premijerke Ane Brnabić sa predsjednikom Srpske Miloradom Dodikom i rukovodstvom Srpske u avgustu 2020. godine.
