Pravni okvir kojim bi bila regulisana upotreba vještačke inteligencije u Republici Srpskoj, ali i drugim dijelovima svijeta još ne postoji, zbog čega su građani i institucije uveliko izloženi riziku od zloupotreba, a jedini način zaštite je lični oprez u onlajn zajednici, gdje su prevare i najučestalije.
Iako je vještačka inteligencija revolucionarno uticala na različite industrije, u Agenciji za informaciono-komunikacione tehnologije RS kažu za “Glas“ da ova brzorastuća tehnologija u velikoj mjeri može biti korišćena za kreiranje falsifikovanih informacija i manipulisanje digitalnog sadržaja, što dalje može dovesti do dezinformisanja javnosti, čiji je cilj narušavanje povjerenja u institucije te u pravna ili fizička lica. Takođe savremeni sajber napadi, navode u Agenciji, u većoj ili manjoj mjeri su potpomognuti tehnologijama vještačke inteligencije, što zahtijeva sve sofisticiraniju zaštitu.
– Zbog svih tih faktora važno je da ova oblast bude detaljnije istražena i pravno regulisana, odnosno da bi bile umanjene prijetnje i smanjen rizik za građane i institucije od potencijalnih zloupotreba korišćenja tehnologija. Na institucionalnom nivou Srpska je svjesna važnosti zaštite građana od negativnih izazova vještačke inteligencije i za sada pažljivo pratimo trendove i zakonske regulative u svijetu, uključujući koncept “AI aid”, koji se odnosi na primjenu ove tehnologije u pravnim procesima – naglasili su u Agenciji.
Prema njihovim navodima, ni na globalnom nivou još ne postoje potpuno razvijeni i usvojeni pravni okviri za regulisanje ovih tehnologija, iako je sve masovnije u upotrebi.
– Cilj je kreiranje pravnih i regulatornih okvira koji će regulisati korišćenje vještačke inteligencije, ali i definisati njenu upotrebu na etički i pravno ispravan način. Mnoge zemlje su u fazi revizije postojećih regulatornih okvira da bi definisale ovu oblast – dodaju u Agenciji.
Navode da u kontekstu zloupotrebe vještačke inteligencije u oblasti sajber bezbjednosti žrtve prevare mogu biti praktično svi.
– Pojedinci mogu postati žrtve falsifikovanih e-poruka i lažnih veb stranica koje koriste navedene tehnologije za krađu ličnih podataka, a manipulacija je moguća i putem automatizovanih prevara i “deepfake” sadržaja. Preduzeća i drugi poslovni subjekti mogu trpjeti štetu od napada u kojima je vještačka inteligencija korišćena za automatizaciju fišing napada i razvoj naprednog malvera – pojašnjavaju u Agenciji.
Da bi umanjili rizike i prijetnje od kriminalnih grupa i zlonamjernih pojedinaca koji vještačku inteligenciju koriste za prevare u Agenciji za informacije tehnologije građanima Srpske savjetuju da budu oprezni.
– Treba biti veoma oprezan pri otvaranju e-poruka i prikačenih datoteka od nepoznatih pošiljalaca, jer zlonamjernici mogu vještačku inteligenciju iskoristiti za stvaranje realističnih falsifikata. Takođe redovno ažuriranje softvera i korišćenje jake lozinke sa dvostrukom autentifikacijom može značajno poboljšati sigurnost – rekli su u Agenciji i savjetovali građanima da budu veoma pažljivi i prilikom dijeljenja ličnih podataka na društvenim mrežama, jer se mogu koristiti za napade.
Institucije
U Agenciji za informaciono-komunikacione tehnologije RS ističu da institucije i vladine agencije mogu biti izložene napadima koji manipulišu javnim mnjenjem ili narušavaju rad kritičnih sistema.
– I finansijske institucije su takođe u opasnosti od napada u kojima se koristi vještačka inteligencija za falsifikovanje transakcija, a zdravstveni sektori mogu biti žrtve krađe medicinskih podataka. Svi ovi rizici naglašavaju potrebu za razvojem i primjenom adekvatnih mjera zaštite u sferi zloupotreba – naglasili su u Agenciji.
