Širom svijeta se Božić slavi po dva kalendara – 25. decembra i 7. januara, a jedna zemlja se izdvaja i praznik proslavlja 6. januara.
Kao što znamo, Božić se zbog razlike u kalendarima slavi širom svijeta 25. decembra ili 7. januara kakav je slučaj kod pravoslavnih vjernika.
Od Rusije do Etiopije sutra će se slaviti Božić po julijanskom kalendaru, uključujući i našu zemlju.
Međutim, Jermenska apostolska crkva danas, 6. januara, obilježava Božić, što je tradicija koja traje više od 1.700 godina. Iako je taj datum mnogima čudan, Jermeni će reći da je u skladu sa hrišćanstvom.
Dok većina zemalja slavi Božić po gregorijanskom kalendaru iz 1582. godine, mi smo i dalje na julijanskom koji je stvorio Julije Cezar 45. godine prije nove ere. To znači da postoji razlika od 13 dana između dva kalendara.
Zanimljivo je da su mnoge pravoslavne zemlje poput Grčke, Kipra i Rumunije prihvatile revidirani julijanski kalendar 1923. godine po kojem se Božić slavi 25. decembra.
Oni koji su ostali pri julijanskom kalendaru su Srbija, Bjelorusija, Crna Gora, Kazahstan, Sjeverna Makedonija, Rusija, Eritreja, Gruzija, Etiopija i Moldavija, kao i pravoslavci u Ukrajini, Izraelu i Egiptu.
Zemlje poput Jermenije i Libana nisu pripadale Rimskom carstvu, što znači da na njih nije uticao nijedan od ova dva kalendara.
Zanimljivo je i da su do 5. vijeka sve hrišćanske crkve slavile praznik Hristovog rođenja i Bogojavljenje 6. januara, a Jermenska apostolska crkva, Jermenska carigradska patrijaršija i Jermenska kilikijska patrijaršija ostale su verne starom praznovanju Božića.
Prema rimokatoličkim izvorima, slavljenje Božića je prebačeno na 25. decembar kako bi se “pregazile” paganske svetkovine posvećene rađanju sunca. Evropljani su tada obilježavali rimski praznik Solis Invicti.
Pošto u Jermeniji nisu postojali takvi paganski praznici, Jermeni nisu bili pogođeni pomjeranjem datuma. Uostalom, Jermenska crkva nikada nije bila satelit Rima, pa su ostali vjerni svojim precima i starim običajima.
Jermenija je prva priznala hrišćanstvo
Jermenska Kraljevina je prva država gde je hrišćanstvo priznato kao državna religija. Danas oko osam miliona vernih Jermena ispoveda pravoslavlje, od kojih više od tri miliona živi u Republici Jermeniji.
Jermeni imaju svoju verziju Deda Mraza koga zovu Dzmer Pap, za koga se vjerovalo da je samo savjetovao, ali nije ostavljao poklone.
Za Božić prave gatu, slatki kolač, poput naše česnice, u koju se stavlja zlatnik, a ko ga pronađe, biće srećan te godine, što liči na naše običaje.
Istorija Jermenije seže daleko u prošlost, čak do 3.500 godine prije nove ere. Naučnici su pronašli dokaze da su Jermeni živeli još u kamenom dobu.
U 2. vijeku nove ere Jermenijom je vladala Pompeja, a potom je uspostavljena vladavina Aršakunske dinastije.
Osim što je prva priznala hrišćanstvo, smatra se da je tamo izgrađena i prva crkva na svijetu – Ečmijadzinska katedrala iz 4. vijeka.
Takođe, jermenska ćirilica je jedna od naprednijih na svijetu. Jermensko pismo se koristi od 406/407. godine, a osmislio ga je Sveti Mesrop Maštoc, jermenski crkveni vođa koji je prilikom prevođenja hrišćanskih tekstova na maternji jezik zaključio kako se za pojedine riječi ne mogu koristiti pisma susjednih naroda jer im nedostaju glasovi karakteristični za jermenski jezik.
Prestonica Jerevan je i jedan od najstarijih gradova na svijetu – od Rima je stariji 29 godina.
(EUpravo zato)
