Strah od petka 13, koji se stručno naziva frigatriskaidekafobija, jedno od najrasprostranjenijih sujevjerja u zapadnoj kulturi, pored bojazni od prelaska crne mačke preko puta ili prolaska ispod merdevina.
Procjenjuje se da između 17 i 21 miliona ljudi u SAD strahuje od broja 13, odnosno pati o frigatriskaidekafobije, strahu nazvanom po Frigi, nordijskoj boginji po kojoj je “petak” dobio naziv na engleskom jeziku (Friday).
Neki ljudi odbijaju da lete ili da sklope posao, dok drugima ne pada na pamet da izađu iz kuće na ovaj datum. U pojedinim zgradama na spisku je preskočen 13. sprat, pa se sa 12. prelazi direktno na 14, postoje gosti koji u restoranu ne žele da jedu za stolom sa 13 ljudi, a postoje i avio-kompanije koje nemaju 13. red sjedišta.
Porijeklo frigatriskaidekafobije, kao i kod većine sujeverja, teško je utvrditi, ali koncept prokletog broja može da se prepozna u nordijskoj mitologiji, piše Euronews.
Prema vikinškom mitu, 12 bogova je priredilo banket u Valhali. Stigao je 13. nepozvani gost poznat kao Loki – bog nestašluka – i prevario Hodra, slijepog boga tame, da strijelom pogodi Baldera Lijepog, boga radosti i veselja.
Ovo sujevjerje se zatim proširilo na jug, širom Evrope, i postalo ustaljeno sa početkom hrišćanske ere.
Zatim je uslijedila priča o tajnoj večeri, kojoj su prisustvovali Isus Hrist i njegovi učenici. Trinaesti gost bio je niko drugi do Juda Iskariotski, učenik koji je izdao Isusa, što je dovelo do njegovog raspeća na Veliki petak.
Vraćajući se dalje u istoriju, u biblijskoj tradiciji se kaže da je petak dan kada su Adam i Eva pojeli zabranjeno voće sa Drveta znanja, kao i dan kada je Kain ubio svog brata Avelja.
Ukoliko izuzmemo mitove i religije, za mnoge broj 13 problematičan jednostavno zato što dolazi nakon broja 12.
Numerolozi smatraju 12 “potpunim brojem”: u godini ima 12 mjeseci, 12 je sati u krugu na časovniku, 12 je znakova u horoskopu, 12 je Herkulovih podviga, 12 je bogova na Olimpu, pa je broj 13 nepravilan u poređenju sa njima.
Kada je riječ o petku, mnogi vjeruju da je to bio nesrećan dan od objavljivanja “Kanterberijskih priča” Džefrija Čosera u 14. vijeku.
