Kao što je NATO nekada pravio obruč da bi izolovao SSSR, tako se i sada pokušava napraviti jedan novi željezni stisak na Balkanu oko Srbije i Republike Srpske, a iza kog stoji Hrvatska kao glavni izvođač radova pod ktitorstvom Njemačke i Velike Britanije.
Smatraju ovo analitičari i stručnjaci za bezbjednost analizirajući odluku Hrvatske i Slovenije da potpišu dokument o vojnoj saradnji, što podrazumijeva vojnotehničku saradnju i zajednički razvoj oružja, a koji je došao nakon što je i u martu ove godine dogovorena slična saradnja između Hrvatske, Albanije i takozvanog Kosova.
Ono što je interesantno, ali i indikativno u stvaranju ovih vojnih saveza na balkanskim prostorima, jeste što je pozivnica u oba slučaja upućena i Bugarskoj, koja se do sada nije izjašnjavala o ovom pitanju, ali i izjava slovenačkog ministra Boruta Sajovića koji je poručio da Zagreb i Ljubljana imaju veliku odgovornost na zapadnom Balkanu, posebno u očuvanju mira “na Kosovu i u BiH”. Šta je pod tim mislio, nije pojasnio, kao ni to zbog čega su pozivnicu za učešće u ovom vojnom savezu uputili i Sofiji.
Profesor na Fakultetu za bezbjednost i zaštitu u Banjaluci Dragomir Keserović smatra da na ovim našim prostorima ne postoje objektivni bezbjednosni rizici da bi se pravili ovakvi i slični vojni savezi, ali i da oni predstavljaju dio jednog procesa, kako političkog tako i bezbjednosnog, na globalnom nivou i nove blokovske podjele svijeta.
– To što iz drugih država, prije svega onih iz NATO-a i Evropske unije nema reakcija na ovo, govori da se ne radi o ozbiljnim dogovorima. Ali formiranje ovih vojnih saveza nesumnjivo predstavlja prst u oku srpskom faktoru. Mislim da se iza svega krije pokušaj da se napravi jedan antisrpski blok i oslabi uticaj Srbije u regionu, a koja je u posljednjih nekoliko godina uspjela da ode nekoliko koraka ispred svih ostalih balkanskih država. Hrvatskoj to nikako nije u interesu – kaže Keserović za “Glas Srpske”.
Navodi i da je stvaranje raznih saveza postalo popularno širom svijeta, te da zemlje traže način da ne ostanu na ledini u vrijeme kada se crta neka nova interesna mapa svijeta, a ovakva i slična udruživanja bi trebalo da im pruže određene bezbjednosne garancije.
– U vrijeme kada su Slovenija i Hrvatska trebale da budu akteri mira, to nisu bile. To što sada rade, pokazujući navodnu brigu za BiH i takozvano Kosovo, mislim da je ironično – poručio je Keserović.
Jedan savez
Direktor Bezbjednosnog foruma u Banjaluci Mitar Kovač smatra da se ne radi o dva vojna saveza, već o jednom, kom se sada priključila i Slovenija, dodajući da očekuje da on bude dodatno proširen u nekom narednom periodu te da bi se ovoj grupi mogle priključiti možda i Sjeverna Makedonija, Crna Gora, ali i Italija.
– Tokom istorije ovakvi i slični savezi su uvijek pravljeni. I do njih je po nekom pravilu dolazilo uoči nekih ratova i globalnih potresa. Ne treba da nas čudi što i sada dolazi do njihovog formiranja, jer svet se menja. Stvara se multipolarni svet, a zagovornici globalizma se toga plaše. Mislim da ni ovaj novi balkanski savez nije ad-hok napravljen. On je rezultat većih globalnih potresa. Nikako ne treba zaboraviti da ga čine tri NATO države, ali i da je iste gotovo nemoguće napraviti bez dozvole većih sila. Mislim da SAD nisu upetljane u ovo te da iza svega stoji Nemačka, ali i Velika Britanija, kojima je u interesu da se na ovim prostorima napravi, odnosno obnovi jedan antisrpski savez. On je u isto vreme i antiruski – kaže za “Glas Srpske” Kovač.
Kako je pojasnio, u projekcijama zapadnih sila srpski faktor na Balkanu je oduvijek doživljavan i tretiran kao proruski, te samim tim i kao navodno remetilački faktor kog je trebalo suzbiti.
– Tu pre svega prednjače Nemačka i Velika Britanija, koje se oduvek ove prostore doživljavale kao svoju koloniju. Ovakve i slične stvari nikako ne mogu doprineti stabilnosti u regionu, koji je oduvek bio kao na staklenim nogama. Smešne su ove poruke iz Zagreba i Ljubljane kako su ovo uradili kako bi obezbedili stabilnost na Balkanu, a pre svega u BiH, ali i na Kosovu. Kada je to formiranje nekog vojnog saveza nekom dobrog donelo – zapitao se Kovač.
Kada je u pitanju ovo balkansko udruživanje, diplomata Zoran Milivojević nema dilemu – smatra da je karakter pomenutih vojnih saveza antisrpski. Kao indikativnu činjenicu navodi da se na čelu i jednog i drugog saveza nalazi Hrvatska što, prema riječima ovog diplomate, nije nimalo slučajno. Mišljenja je da se na ovaj način želi dovesti u pitanje međunarodni položaj Srbije, ali i srpsko pitanje na Balkanu.
I predsjednik Centra za proučavanje globalizacije Dejan Miletić smatra da se iza svega krije mobilizacija regiona i dodatno jačanje antisrpske koalicije. Kaže da je Hrvatska prepoznala da njeni interesi na Balkanu postaju ugroženi te je zato krenula sa mobilizacijom svih antisrpski raspoloženih država u regionu.
Interesi stranaca
I on je uvjeren da se iza svega kriju i interesi Njemačke, Velike Britanije i drugih zemalja koje kontrolišu zbivanja i procese na Balkanu, koje na ovaj način žele da utiču na događaje, a što prije svega podrazumijeva obuzdavanje srpskog faktora na Balkanu zbog dešavanja na Kosovu i u Republici Srpskoj.
Bivši američki obavještajac, penzionisani pukovnik Skot Riter nedavno je na društvenim mrežama objavio svoje viđenje čitave ove situacije oko pravljenja vojnih saveza u ovom dijelu svijeta, pri tome poručujući da nije isključeno da na balkanskim prostorima dođe do novih sukoba.
Kako je istakao, nekada se vjerovalo da će Evropa zauvijek ostati prostor bez velikih ratova, sa utvrđenim granicama i međusobnom saradnjom. Ali ako je to tako, zapitao se, zašto je tzv. Kosovo formiralo vojni savez sa Hrvatskom i Albanijom?
Istorijski obrazac
Predsjednik Aleksandar Vučić upozorio je da je najnoviji potez Slovenije i Hrvatske usmjeren protiv Srbije i srpskog faktora, pri tome upozoravajući da nas istorija uči da oni nikada nisu bili nimalo bezazleni.
– Kada su se tada okupljali protiv nas, imali su snažnu spoljašnju podršku, bili su organizovaniji i na kraju proterivali Srbe s vekovnih ognjišta, iz Krajine, sa Kosova, iz BiH. Danas vidimo isti obrazac: okupljanje, potpisivanje, pozivanje na “regionalnu stabilnost”, dok se u pozadini jasno zna ko je meta. Srbija, jer nije dovoljno poslušna, jer želi da vodi sopstvenu politiku, jer neće da bude kolonija – naglasio je Vučić.
