Velika Britanija će i u narednom periodu nastaviti sa izdašnim finansiranjem nevladinog i civilnog sektora u Bosni i Hercegovini, kao i medija, kako bi se, prema njihovim navodima, prostor očistio od dezinformacija i “ruskog malignog uticaja”.
Ovo je izjavila ministarka Ivet Kuper, objašnjavajući da je riječ o široj britanskoj strategiji za zapadni Balkan, koja je, prema nekim procjenama, u posljednjih četiri do pet godina koštala ovu zemlju više od 32 miliona evra. Kuperova je ovo istakla tokom samita posvećenog zapadnobalkanskim državama, održanog 9. oktobra 2025. godine u zamku Hilsboro kod Belfasta, a u režiji britanske vlade. Ona je najavila novih 4,8 miliona evra za projekte fokusirane na kibernetičku odbranu i borbu protiv dezinformacija, sa posebnim naglaskom na BiH, a kako bi se “identifikovale i neutralisale ruske prijetnje, poput onih koje podržavaju secesionističke narative u Republici Srpskoj”.
Prema riječima Kuperove, Velika Britanija na ovaj način štiti svoje nacionalne interese, a jedan od prioritetnih ciljeva je povećanje otpornosti BiH na “maligni ruski uticaj”, koji ona vidi kao dio “Putinovog šireg hibridnog rata”. Dodala je da zapadni Balkan predstavlja “ključni front” protiv nove ruske agresije.
Profesor geopolitike na Univerzitetu u Istočnom Sarajevu Srđan Perišić kaže za “Glas Srpske” da ga izjave Kuperove i namjere Velike Britanije nisu nimalo iznenadile, s obzirom na to da ova zemlja već godinama “rovari” po BiH i zapadnom Balkanu. On smatra da se na ovaj način BiH drži u konstantnom stanju krize, jer se finansijski i politički podržavaju snage koje imaju neprijateljski stav prema Rusiji. Kako Republika Srpska ne spada u tu grupu, ona je, prema Perišićevim riječima, pod velikim pritiskom Velike Britanije, uključujući i djelovanje obaveštajnih službi koje rade na razbijanju srpskog jedinstva, ali i rušenju aktuelne vlasti, koja ima dobre odnose sa Moskvom.
Perišić dodaje da se često koriste kulturne, naučne i obrazovne institucije, finansirane od strane Londona. Tako, na primjer, Britanski savjet, koji je pod direktnom kontrolom Ministarstva spoljnih poslova Velike Britanije, putem različitih projekata oblikuje “domaću elitu” i mlade, stvarajući kritičnu masu za izazivanje nezadovoljstva u društvu.
– Veliki novac se ulaže i u medije, jer se preko njih najlakše može uticati na ljude i njihovu svijest. I to je jedan proces kojim se želi uspostaviti određeni prozapadni i “natovski” narativ te sistem potpune kontrole – istakao je Perišić.
On podsjeća da je Velika Britanija prije nekoliko godina izdvojila 750.000 funti za kreiranje centra za kibernetičku bezbjednost na Univerzitetu u Sarajevu, koji je trebalo da posluži za obuku medija u detektovanju i minimiziranju efekata dezinformacija, uključujući kiber napade i navodne lažne narative iz Moskve. Nakon toga, u BiH je poslat i vojni ekspert za borbu protiv dezinformacija.
Nova tranša novca, prema riječima britanskih zvaničnika, biće iskorišćena za obuku novinara i urednika u identifikovanju “ruskih laži” i propagande o “srpskom svijetu”, sa fokusom na fakt-čeking i etičko izvještavanje. Dio sredstava biće usmjeren i ka Balkanskoj istraživačkoj mreži (BIRN), kao i medijima i portalima povezanim sa mrežama kao što su raskrinkavanje.ba i istinomjer.ba.
Novinari i Kosovo
Prema navodima pojedinih medija, a pozivajući se na zvanične izvore, Velika Britanija je već novčano i stručno podržala obuku oko 500 novinara sa prostora zapadnog Balkana, a u saradnji sa Bi-Bi-Si vorld servisom. Ono što je interesantno jeste što će jedan dio novca iz nove tranše za ovu godinu otići i na Kosovo za, kako je saopšteno od strane Kuperove, jačanje granica. U prvi plan su stavljene one na sjeveru, prema Srbiji.
